Uitkomsten onderzoek naar oplossingen geboortemaandeffect
Het geboortemaandeffect houdt in dat een kind uit december minder kans heeft om geselecteerd te worden dan een leeftijdsgenootje uit januari. Dit komt doordat kinderen in jaargangen ingedeeld worden en al op vroege leeftijd geselecteerd worden. De KNVB heeft een onderzoek uitgevoerd naar de belangrijkste, meest toepasbare oplossingen voor het geboortemaandeffect.
Ruim 2 jaar geleden werd iedereen opgeroepen om de KNVB een eventuele oplossing te sturen voor dit probleem. Uiteindelijk werden er 134 oplossingen meegenomen in het onderzoek. De oplossingen konden worden samengevoegd tot 13 overkoepelende categoriën, die weer onderverdeeld werden in 3 hoofdthema’s
1) oplossingen die werken op basis van gedragsverandering
2) oplossingen die werken op basis van regelgeving
3) oplossingen die aanpassingen vereisen in de structuur van competities
De oplossingen op basis van gedragsverandering (het eerste hoofdthema) zijn de volgende:
Voorlichting en educatie
Door middel van kennis over het geboortemaandeffect als fenomeen en de gevolgen hiervan raken meer mensen zich ervan bewust, dit zal het geboortemaandeffect doen afnemen.
Benadrukken van leeftijdsverschillen
Het expliceren van verschillen in relatieve leeftijden, bijvoorbeeld door genummerde hesjes, zal mensen doen beseffen dat de verschillen in voetbalniveau zich wel eens kunnen manifesteren door dit leeftijdsverschil. Benadrukken helpt dus om het geboortemaandeffect te doen laten afnemen.
Later beginnen met selecteren
Het elimineren van het vroeg specialiseren in de sport. Pas starten met het maken van eliteteams op 15 of 16-jarige leeftijd.
De oplossingen die werken op basis van middels regelgeving omtrent teamindeling en selectiebeleid (het tweede hoofdthema) zijn de volgende:
Gemiddelde teamleeftijd
Bij het maken van een teamselectie moet het team voldoen aan een vooraf bepaalde gemiddelde leeftijd. Hierdoor kan een team niet alleen maar bestaan uit kinderen die vroeg in het kalenderjaar geboren zijn.
Geboortemaandquota
Uit ieder kwartaal of iedere geboortemaand moeten evenveel spelers worden geselecteerd.
Verruiming dispensatie
Door de mogelijkheden op dispensatie te verruimen kunnen relatief jonge kinderen nog langer blijven spelen bij een jongere leeftijdscategorie. Bijvoorbeeld door O13 kinderen geboren in het laatste kwartaal nog mee te laten doen met een O12 team.
Middelen van biologische-chronologische leeftijd
Op basis van de lengte van de speler (schatting van biologische leeftijd) de bijbehorende chronologische leeftijd vinden die hoort bij een gemiddeld kind. Zo kan een erg lange O13 speler de lengte hebben van een gemiddeld veertienjarig kind (O15), en een kleine O13 speler de lengte van een gemiddeld elfjarig kind (O12). Vervolgens worden teamindelingen gemaakt op basis van deze ontwikkelleeftijd.
Corrigerende aanpassingen
De voetbalprestaties corrigeren naar de leeftijd berekend op een bepaalde peildatum (1 januari).
Gebruik van testscores
Op basis van bijvoorbeeld sprintsnelheid of technische vaardigheden, kun je teams eerlijker indelen en rekening houden met relatieve leeftijdsverschillen.
De oplossingen die aanpassingen vereisen aan de bestaande structuur van competities (het derde hoofdthema) zijn de volgende:
Aanpassing leeftijdscriteria
Het verkleinen of vergroten van de leeftijdsgroepen zorgt ervoor dat relatieve leeftijdsverschillen kleiner worden en dat ieder jaar andere spelers relatief oud of jong zullen zijn.
Bio-banding
Teamindelingen worden gemaakt op basis van waar spelers zich bevinden in hun fysieke groei en rijping, in plaats van op chronologische (kalender) leeftijd.
Verschuiven van de peildatum
Door een nieuwe datum te kiezen als peildatum zullen januari-kinderen geen voordeel meer ervaren.
Roteren van de peildatum
Het roteren van een peildatum, waarbij deze periodiek (bijvoorbeeld ieder seizoen) verschuift. Hierdoor zullen niet altijd dezelfde spelers de oudste/jongste zijn, maar verandert dit periodiek.
Toepasbaar in de Nederlandse voetbalpraktijk
Al deze oplossingen zijn door de experts beoordeeld op hun werking en toepasbaarheid in de Nederlandse voetbalpraktijk.
Op basis van deze resultaten doet de KNVB nu verder onderzoek naar de implementatie van de verschillende oplossingen. Een werkgroep – bestaande uit de afdeling voetbalontwikkeling, de afdeling voetbalonderzoek, de afdeling ontwikkeling competities en de afdeling communicatie – buigt zich over oplossingen die effectief en relatief makkelijk toepasbaar moeten zijn.
Genummerde hesjes
Zo start er op korte termijn een pilotonderzoek naar het benadrukken van leeftijdsverschillen via genummerde hesjes. Ook wordt er binnen het huidige KNVB-platform ‘Jeugdplan Nederland’ gekeken naar het effect van het middelen van biologische-en chronologische leeftijd op de teamsamenstellingen en het plezier van spelers. Via computergestuurde simulatiestudies, en in samenwerking met universiteiten, wordt daarnaast de invloed van het aanpassen van de peildatum op de competitiesterkte- en structuur onderzocht. Ten slotte bekijkt de werkgroep de mogelijkheden rondom de uitbreiding van de dispensatieregels.
Lees ook: overzicht KNVB publicaties, kalenders en regels seizoen 2023/24
(bron KNVB)
Mis de komende periode geen enkele KNVB publicatie mbt het nieuwe seizoen en schrijf je in voor de Voetbal Varia nieuwsbrief
